Medical Park Tokat Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı
Dr. Mustafa Beğenç Taşcanov
Sağlıklı, şikayeti olmayan kişilerin 30 yaşından itibaren kalp kontrollerini 5 yılda bir yaptırmaları önerilir. Kalp damar hastalığı açısından risk faktörü taşıyan, ailesinde birinci derece akrabalarında kalp hastalığı olan veya sigara içen, tansiyon ve kolesterol yüksekliği olan veya şeker hastası olan kişilerde de check-upı yılda bir defa yaptırmaları önerilmektedir. Ailesinde erken yaşta (50 yaşın altında) kalp hastalığından ölümler olan ya da sebebi açıklanmamış ani kayıplar bulunan kişiler, şikayeti olmasa dahi 30 yaşından itibaren en az bir kez kalbini kontrolden geçirmelidir. Bu sayede ani ölüme yola açabilecek bir kalp rahatsızlığının olup olmadığı anlaşılabilir ve erken tanı sayesinde hayatı kurtarılabilir.Aynı zamanda yapılan tetkikler sonucunda doğumsal bir kalp rahatsızlığının tanısı da konulabilir. Burada ailesel kolesterol yüksekliği ya da damar içinde pıhtı oluşmasına zemin hazırlayan bazı nadir görülen doğumsal hastalıklarda erken tanı sayesinde tedavi edilebilir ve ağır geçirilen kalp krizlerini engelleyebiliriz.
Bazı meslek grupları ki bunlar özellikle stres altında çalışanlar örneğin toplu ulaşım araçları kullananlar, doktorlar, bankacılar, emniyet mensupları, öğretim görevlileri yıllık check-up yaptırmaları önerilir. Aktif spora başlayan ya da spyapan kişiler ile profesyonel sporcular da spora başlamadan evvel ve başladıktan sonra yıllık kalp kontrolünden geçmeleri önerilir. Kalp check-uplarında ne tür incelemeler yapılmaktadır?
Check-up paketleri kişinin özelliklerine ve yaşına göre değişiklik göstermekle birlikte temelde bazı standart tetkikler vardır. Kalp ve damar hastalığı gelişimine, damar içinde pıhtı oluşumu ihtimaline yönelik tarayıcı kan çalışmaları vardır ki bunların başında iyi ve kötü huylu kolesteroller , trigliserid dediğimiz kan yağı ve açlık kan şekeri gelmektedir. Kalp ultrasonografisi yani ekokardiyografi ile kalbin yapısı, kalp boşluklarında büyüme olup olmadığı, kalbin kasılma gücünün ne düzeyde olduğu, geçirilmiş bir kalp krizinin veya kalp romatizmasının varlığı, bununla birlikte kalp kapaklarının yapısı ve işlevi, duvar kalınlığı, kalp zarı ile kalpten çıkan büyük damarlarlar incelenmektedir. Kalp krizi geçiren kişilerde ekokardiografi ile kalp krizinin şiddeti, yarattığı hasar, kalp yetmezliğine neden olup olmadığı sorularını yanıtlamak mümkündür. Koroner kalp hastalıklarına bağlı gelişen kalp yetmezliklerinde pil tedavisinin gerekliliği de yine ekokardiografi iletaya Konulabilmektedir Bunun yanında Eftestleri dediğimiz kişinin programlı bir şekilde artırılan egzersiz sırasında çekilen elektrokardıografısı sayesinde kalp damarlarındaki tıkanıklarının ve bazı kalp ritim bozuklukların tanısı konulabilir ve kalp damar (koroner) anjiyografiye yönelik ileri bir araştırma için ön tanı konulabilir, bununla da bir kalp bypass ameliyatı ya da balonla damar açılmasına ihtiyacının olup olmadığı tespit edilebilir. Bunların dışında değerlendirmeyi yapan uzman hekimler, ilk tetkiklerin sonuçlarına göre çok kesitli tomografi ile kalp damarlarında kireç skorunun araştırabilir ve yine kalp damar tıkanıklığının ve kalp krizi riskini bize gösterebilir. Yine hekimin değerlendirmesine göre ritm bozukluğu olma ihtimali mevcut kişilerde özellikle ani ölüm riskinitaya koymakta yardımcıdır . Stres ekokardiografiyle ise hastaya ilaç verilerek kalbin suni yorulması sağlanır ve bu sırada çekilen renkli ultrasonografi sayesinde koroner kalp hastalığının varlığı, kalp krizi geçirme riski, koroner anjiografiye gerek duyulup duyulmadığı, var olan koroner arter hastalığı için ilaç tedavisinin yeterli olup olmadığı, balonla damar açma (stent) ya da by-pass ameliyatına ihtiyaç olup olmadığı belirlenebilir.
Kalp check-upı hangi durumlarda hayat kurtarmaktadır?
Çağımızın hastalığı olarak bilinen ve toplumda en fazla ölüm sebebi olarak belirlenen kalp damar hastalıklarında kişiler her zaman yakınma duymamaktadır. Hissedilen şikayetler de ne kişi tarafından kalp hastalığı şikayet olarak yorumlanmayabilmektedir. Bu gibi durumlarda checkup yaptıran hastalarda kalp hastalıkları riski önceden saptanabildiği için hastanın hayatı erken teşhis sayesinde kurtarılabiliyor.
